Μενού Κλείσιμο

Πρόγραμμα ου κύκλου

5 ΒΑΣΙΚΑ MΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Γεώργιος Μπαµπινιώτης

Καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης τού Πανεπιστηµίου Αθηνών

1. Δευτέρα 21 Νοεµβρίου

Προέλευση ελληνικής γλώσσας
Η ινδοευρωπαϊκή θεωρία σε σχέση με την περί γλωσσικού σημείου θεωρία τού Ferdinand de Sausssure.
Η σχέση τής Ελληνικής με την αρχαία Ινδική, τη Χεττιτική, τη Λατινική, την Αγγλική, τη Γερμανική, τη Γαλλική,
άλλες ευρωπαϊκές, βαλκανικές και ανατολικές γλώσσες.

2. Δευτέρα 28 Νοεµβρίου

Ιστορική, διαχρονική και συγχρονική θεώρηση τής Ελληνικής
Η δομή τής Ελληνικής σε όλα τα επίπεδα τής γλώσσας (φωνολογία, γραμματική, σύνταξη, σημασιολογία).
Από τα 12 φωνήεντα και τις 13 διφθόγγους στα 5 φωνήεντα και στις 8 διφθόγγους και η μετάβαση από τον μουσικό στον δυναμικό τονισμό. από τη συνθετική στην περιφραστική
γραμματική δήλωση (η κυριαρχία των να /θα /ας).
«η βασιλεία τής αιτιατικής» στη σύνταξη.
σημασιολογικές επιβιώσεις και αναβιώσεις, δάνεια προς και από άλλες γλώσσες και αντιδάνεια.

3. Δευτέρα 5 Δεκεµβρίου

«Τα παιδιά, τα εγγόνια και τα δισέγγονα» των λέξεων τής Ελληνικής
Παραγωγή και σύνθεση των λέξεων τής Ελληνικής: Ο μηχανισμός δημιουργίας τού λεξιλογίου.
«Ετυμολογικά πεδία» τής Ελληνικής: ομόρριζα,
παράγωγα, σύνθετα. Από τη ρίζα και το θέμα στον σχηματισμό τής τελικής μορφής των λέξεων μέσα από τον κόσμο των επιθημάτων και προθημάτων. Η δύναμη τής σύνθεσης στη δημιουργία τού λεξιλογικού θησαυρού τής Ελληνικής στο πλαίσιο τής αρχής τής οικονομίας στη γλώσσα και σε εγγενείς περιορισμούς («χρυσός κανόνας» τού Scaliger).

4. Δευτέρα 12 Δεκεµβρίου

Προφορά, γραφή και ορθογραφία τής Ελληνικής
Ο καίριος ρόλος τής προφοράς στη γλώσσα. Η προφορά τής Ελληνικής: από την Ερασμική στη βυζαντινή/νεοελληνική προφορά. Η δήλωση τής προφοράς στη γραφή: από τη φωνητική στη φωνολογική και την ιστορική ορθογραφία. Φθόγγοι, φωνήματα, γραφήματα. Ο τονισμός και η γραπτή
δήλωσή του (πολυτονικό – μονοτονικό). Ο ρόλος, η σημασία και τα είδη στίξεως τού γραπτού κειμένου.

5. Δευτέρα 19 Δεκεµβρίου

«Το πρώτον βιβλίον εκάστου έθνους είναι της γλώσσης του το λεξικόν»: Λεξικογραφική αποτύπωση τής Ελληνικής
Aπό το Liddell-Scott στον Θησαυρό τής Ελληνικής Γλώσσας (Thesaurus Linguae Graecae [TLG]) και από το ημιτελές επί 83 έτη Λεξικό τής Ακαδημίας (η έκδοσή του άρχισε το 1933 και βρίσκεται στο γράμμα Ε!) μέχρι τα σύγχρονα επιστημονικά λεξικά τής Ελληνικής. Η μεθοδολογία, τα προβλήματα και η σπουδαιότητα τής αποτύπωσης τού λεξιλογικού θησαυρού τής γλώσσας. Η πρόοδος στην ελληνική λεξικογραφία.

ος κύκλος

Άλλες ενότητες του κύκλου

Γεώργιος Μπαµπινιώτης


Καθηγητής Γλωσσολογίας, πρ. Πρύτανης τού Πανεπιστηµίου Αθηνών

 

Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1965-2006). Πρύτανης τού Πανε- πιστημίου Αθηνών (2000-2006). Πρόεδρος τού Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού (2006-2012). Υπουργός Παιδείας (8 Μαρτίου-18 Μαΐου 2012). Πρόεδρος τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Έργα του: το πιο πρόσφατο Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων τής Ν. Ελληνικής (2015), Λε- ξικό των δυσκολιών και των λαθών στη χρήση τής Ελληνικής (2014), Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας (δ΄ έκδ. 2012), Λεξικό για το Σχολείο και το Γραφείο (γ΄ έκδ. 2012), Ετυμολογικό Λεξικό τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας: Ιστορία των λέξεων (β΄ εκδ. 2011), Λεξικό Συνωνύμων και Αντωνύ- μων τής Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Λεξιλογικός θησαυρός (2012), Μικρό Λεξικό τής Νέας Ελλη- νικής Γλώσσας (γ΄ έκδ. 2013), Γραμματική τής Νέας Ελληνικής. Δομολειτουργική-Επικοινωνιακή {από κοινού με τον Χρ. Κλαίρη} (2005), Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας (2010). www.babiniotis.gr