Δευτέρα 21 Ιανουαρίου

1. «Η γλώσσα μου είναι ο κόσμος μου»: κόσμος – νους – γλώσσα.
Η γνωστή αυτή ρήση τού L. Wittgenstein αποτελεί αξίωμα για τη γλωσσική επιστήμη που επαληθεύεται από τις έρευνες τής σχέσεως γλώσσας και σκέψης, γλώσσας και νοητικών λειτουργιών τού εγκεφάλου, γλωσσικής και αντικειμενικής πραγματικότητας.

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου

2. (Τέχνη) Γραμματική: Η πρώτη ανάλυση τής γλώσσας σε μέρη τού λόγου και στις σχέσεις μεταξύ των όρων τής πρότασης.
Η «τεχνολογία» ως ανάλυση τής γλώσσας ξεκινάει με την πρώτη επιστημονική περιγραφή τής δομής τής γλώσσας και των στοιχείων που την απαρτίζουν από τον Διονύσιο τον Θράκα (1ος αι. π. Χ.). Τότε για πρώτη φορά προσδιορίζονται τα μέρη που απαρτίζουν τον λόγο για να περάσουν στις «partes orationis» των Ρωμαίων Γραμματικών και να καταλήξουν στο parsing των ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου

3. Λεξιλόγιο – Γραμματική – Σύνταξη: Το «λογισμικό» τής γλώσσας.
Αν ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι το «υλισμικό» (hardware) μέρος τής γλώσσας, το λεξιλόγιο, η γραμματική και η σύνταξη αποτελούν το «λογισμικό» (software) σύστημα τής λειτουργίας τής ανθρώπινης γλώσσας.
Έννοιες – σημασίες – λέξεις, η γραμματική τους δήλωση και η συντακτι κή πλοκή τους (φράση – πρόταση – περίοδος – παράγραφος – κείμενο) συνιστούν το «λογισμικό» τής γλώσσας.

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου

4. Παραδοσιακή/Σχολική Γραμματική – Στρουκτουραλισμός (Saussure – Bloomfield) – Γενετική-Μετασχηματιστική Γραμματική (Chomsky) – Επικοινωνιακή Γραμματική.
Από την παραδοσιακή/σχολική γραμματική που στηρίζεται στο πρότυπο «λέξη και παράδειγμα» η αποκάλυψη τού κόσμου τής γλώσσας πέρασε με τον στρουκτουραλισμό στη διερεύνηση των «ελάχιστων συστατικών» («των ατόμων» τής γλώσσας) για να καταλήξει στην κατάδυση των εσωτερικών μηχανισμών τής γλώσσας με τη γενετική-μετασχηματιστική γραμματική και να αναδυθεί πάλι στο πολυδιάστατο επίπεδο τής χρήσης τής
γλώσσας με την επικοινωνιακή γραμματική.

Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου

5. Από τις λέξεις στο κείμενο: παραγωγή/πρόσληψη των κειμένων τής γλώσσας.
Ο κόσμος τής γλώσσας στην πράξη, πέρα από οποιαδήποτε επιστημονική ανάλυση, είναι η μετάβαση από τη λέξη στο κείμενο που αποκαλύπτει όλη τη γλωσσική περιπέτεια τού ανθρώπινου πνεύματος να δημιουργήσει μια τεράστια ποικιλία γλωσσικών γεγονότων, τα κείμενα, τα οποία, σε τελευταία ανάλυση, αποτελούν γλωσσικά κατορθώματα και ατομικές υπερβάσεις τού ανθρώπινου πνεύματος.