Εισαγωγικά: Στον Προμηθέα Δεσμώτη οι προσωποποιημένες δυνάμεις Βία και Κράτος βοηθούν τον Ήφαιστο να αλυσοδέσει στους βράχους τον ανυπάκουο Τιτάνα. Μολονότι οι δύο προσωπoποιημένες έννοιες σήμερα δεν έχουν ακριβώς την παλαιά σημασία τους, ο συσχετισμός παραμένει. Η βία ως σωματική δύναμη και ισχύς, ως πολεμική και επεκτατική
δραστηριότητα και πολιτική επιθετικότητα, ως υβριστική και λεκτική συμπεριφορά αλλά και ως ακατανίκητη εκδήλωση φθαρτικών για τον άνθρωπο συναισθημάτων (ο έρωτας λ.χ. συχνά περιγράφεται ως δύναμη βίαιη και επιθετική) συνιστά μια συνήθη θεματική τής Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας. Στο έπος, στη λυρική ποίηση, στην τραγωδία, στα ιστορικά, τα ρητορικά και σε άλλα κείμενα τής Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας η βία προβάλλεται ως επιθετική δύναμη καταστροφής και κάποτε ως γενεσιουργός αιτία μεταβολών (πβ. τη ρήση τού Ηράκλειτου πόλεμος πατήρ πάντων). Στα δέκα μαθήματά μας θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε, μέσα από σχετικά αρχαιοελληνικά κείμενα, ορισμένες πλευρές αυτής τής ανθρώπινης εμπειρίας.
Τρίτη 22 Ιανουαρίου
1. Πόλεμος ο βίαιος διδάσκαλος σύμφωνα με τον Θουκυδίδη
Τρίτη 29 Ιανουαρίου
2. Εμφύλια διαμάχη. Στάσις. Η πόλη σε εμφύλιο σπαραγμό (Σόλων κ.λπ.)
Τρίτη 5 Φεβρουαρίου
3. Η μυθολογική και η φιλοσοφική εκδοχή τής βίας. Ησιόδεια Τιτανομαχία.
Φιλία καί Νεiκος
Τρίτη 12 Φεβρουαρίου
4. Μορφές βίας στο έπος: άνδρες εναντίον ανδρών. Τέρατα εναντίον ανθρώπων
Τρίτη 19 Φεβρουαρίου
5. Η λυρική μορφή τής βίας: ο έρωτας ως επιθετική και ανελέητη δύναμη
(Σαπφώ, Αρχίλοχος, Παλατινή Ανθολογία)
Τρίτη 26 Φεβρουαρίου
6. Τραγωδία. Ο οίκος σε εμφύλιο πόλεμο. Άνδρες εναντίον γυναικών. Γυναίκες εναντίον ανδρών
Τρίτη 5 Μαρτίου
7. Κωμωδία: η καθαρτική βιαιότητα τής σάτιρας. Γλώσσα «λερωμένη» και γλώσσα κοφτερή
Τρίτη 12 Μαρτίου
8. Περιγραφές βίας σε κείμενα ρητορικά. Νόμοι και ποινές, τιμωρίες και απαγορεύσεις
Τρίτη 19 Μαρτίου
9. Αρχαίο Ελληνικό Μυθιστόρημα: απελπισμένες ηρωίδες, ψευδείς θάνατοι και πάθη ρομαντικά
Τρίτη 26 Μαρτίου
10. Συμπεράσματα. Βία στην κοινωνία, βία στη λογοτεχνία. Μερικά νεοελληνικά λογοτεχνικά παραδείγματα